Ontwikkelingen
De komende jaren staan in het teken van nieuwe ontwikkelingen en onzekerheden. De geopolitieke verhoudingen in de wereld zijn instabiel en er lijkt voorlopig nog geen einde te komen aan de oorlog in Oekraïne. De asielproblematiek en de bijbehorende huisvestingsthematiek is de komende jaren een forse uitdaging voor de gemeente. Ook hebben we nog steeds te maken met inflatie en zijn de financiële ontwikkelingen onzeker. De rijksoverheid geeft ons als gemeenten wel taken, maar geeft ons onvoldoende middelen om die taken goed uit te voeren. Vanaf 2026 is er voor gemeenten structureel ongeveer €3 miljard minder beschikbaar voor het uitvoeren van gemeentelijke taken.
Fysieke leefomgeving
Er liggen forse opgaven op het terrein van de fysieke leefomgeving, en deze lijken met de dag groter te worden. De behoefte aan woningen in onze gemeente was en is groot. Voor het halen van onze ambities, vastgelegd in de woonvisie, zijn we niet alleen afhankelijk van extra personele capaciteit, maar ook van externe ontwikkelingen, zoals de stikstofproblematiek, het gebrek aan netcapaciteit en wijzigingen in landelijke wet- en regelgeving. Desondanks zetten we vol in op de woningbouwopgave zoals we dat in het raadsprogramma hebben opgenomen.
De grote opgaven als het gaat om mobiliteit, stikstof, landbouw, natuur, ‘water en bodem sturend’ en het klimaat hebben daarnaast allemaal invloed op de ambitieuze ruimtelijke puzzel die wij de komende jaren moeten leggen. Wij kunnen deze puzzel alleen leggen als we intensief samenwerken met rijk en provincie. Daarnaast is het van belang dat we keuzes maken, prioriteiten leggen en voldoende uitvoeringskracht organiseren.
Op 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet in werking. We treffen als organisatie alle voorbereidingen om op 1 januari 2024 klaar te staan, zodat onze inwoners vanaf dat moment een aanvraag kunnen indienen volgens de nieuwe wetgeving. We zijn hierbij wel afhankelijk van de werking van het landelijke Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Daarnaast verwachten we dat de Omgevingswet extra kosten met zich mee zal brengen. Ook bij dit onderwerp is er sprake van onzekerheid over de compensatie vanuit het Rijk.
Sociaal domein
Voor de korte termijn lijkt er binnen het sociaal domein meer financiële stabiliteit te zijn. Op de lange termijn zien we echter nog wel onzekerheden. Zo speelt er veel op het gebied van jeugdhulp. Er is de afgelopen periode gewerkt aan een Hervormingsagenda Jeugd. Hierin staat beschreven op welke manier de jeugdzorg verbeterd zal worden tussen 2023 en 2028. Dit betekent dat er ook voor de gemeente Midden-Drenthe grote opgaves liggen op lokaal en regionaal niveau. Zo zal de samenwerking op Drents jeugdhulpregio worden geïntensiveerd. Daarnaast zijn er ook diverse ontwikkelingen waar we ons toe te verhouden hebben, denk bij voorbeeld aan het nog vast te stellen landelijke Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming.
Overige ontwikkelingen
De krapte op de arbeidsmarkt vraagt nog steeds onze aandacht. De gemeenteraad en het college hebben de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in de basissterke van de ambtelijke organisatie. Door deze forse investering zijn we van een gemiddelde organisatie met achterstanden een organisatie geworden met ambitie en mogelijkheden. Echter zien we ook een ontwikkeling waarbij met name werknemers binnen het domein van vergunningverlening en ruimtelijke ordening de voorkeur geven aan het werken bij externe bureaus. Daarnaast is er ook in andere sectoren nog steeds sprake van krapte.
Samengevat betekenen deze ontwikkelingen en onzekerheden vooral dat de gemeente de komende jaren wendbaar moet zijn, zodat we bij kunnen draaien als er zich nieuwe kansen of omstandigheden voordoen. Tegelijkertijd biedt de begroting perspectief voor de toekomst waarbij we een concrete invulling aan de opgaven die er voor de gemeente Midden-Drenthe liggen.