Algemeen

In dit hoofdstuk zetten we onze plannen op een rij voor 2024 en verder. Wanneer er financiële middelen benodigd zijn wordt dit vermeld. Niet voor alle plannen en wensen zijn extra middelen nodig. De teksten die u hierna leest zijn vrijwel gelijk aan de teksten in de perspectiefnota.

1. Prioriteiten raadsprogramma

Bij de begroting 2023 heeft u fors geïnvesteerd in de prioriteiten uit het raadsprogramma. Er is sterk ingezet op de onderwerpen wonen, duurzaamheid en dienstverlening. Omdat op deze onderwerpen in 2023 een grote impuls heeft plaatsgevonden en we een koers zijn ingeslagen die niet meteen gewijzigd wordt, komen wonen, duurzaamheid en dienstverlening nu minder naar voren in de plannen en wensen voor 2024. Dit betekent echter niet dat we in 2024 niet aan de slag gaan met deze prioriteiten. We zijn voortvarend gestart met de uitvoering.

Wonen
In het raadsprogramma is aangegeven dat wonen prioriteit nummer één is in onze gemeente. Met de nieuwe woonvisie (vastgesteld op 25 mei jl.) hebben we een stevige basis om de uitdagingen op het gebied van wonen aan te pakken. Ondertussen zaten we uiteraard niet stil: we werken hard aan de voorbereiding en realisatie van woningbouwprojecten om te kunnen voorzien in de woningbehoefte. De woningen moeten in de eerste plaats aansluiten bij de vraag van onze eigen inwoners. Verschillende actiepunten uit de woonvisie zijn ondertussen opgepakt of in voorbereiding. De komende periode werken we de woonvisie verder uit in een concreet uitvoeringsprogramma voor de komende jaren: het Programma Wonen. De raad zullen we periodiek op de hoogte houden van de voortgang van dit programma.

Duurzaamheid en klimaat
Vanuit de rijksoverheid hebben we voor de komende jaren extra financiële middelen gekregen voor de uitvoering van het klimaatakkoord. De middelen zijn onder andere bedoeld om energiearmoede tegen te gaan en voor extra capaciteit voor de uitvoering van de duurzaamheidstaken. Inmiddels is extra personeel geworven waardoor we de komende tijd actief en adequaat in kunnen zetten op een aantal belangrijke thema’s, zoals energiearmoedebestrijding, de maatschappelijke tender voor grootschalige zonneparken, netcongestie en onderzoek naar de inzet van restwarmte van Attero. Verder gaan we in samenwerking met diverse partijen aan de slag met het vormgeven van het lokaal akkoord voor circulaire economie en voedsel.

Dienstverlening
In juni 2022 is de visie op dienstverlening vastgesteld, waarna we zijn gestart met het uitvoeren van het uitvoeringsplan. Er zijn sessies georganiseerd voor alle teams om de dienstverleningsvisie inclusief de servicenormen kenbaar te maken binnen de organisatie. Daarnaast hebben we de klachtenprocedure verbeterd, zijn we bezig met het opstellen van een monitor dienstverlening en is op 1 februari 2023 de nieuwe website live gegaan. De website heeft de focus op toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid. In september wordt er gestart met coaching van medewerkers inzake telefonische dienstverlening en we zijn bezig met de registratie van terugbelverzoeken om zo beter te kunnen monitoren en sturen. Ook hebben we vanaf september 2022 een ontvangstbalie geopend voor inwoners die geen afspraak hebben gemaakt.

2. Opgenomen plannen structureel

Sociaal domein

1. Adviesraad sociaal domein

In het bestuursakkoord 2022 – 2026 is opgenomen dat het college gaat onderzoeken hoe de beide adviesraden op het sociaal domein (de Stichting Adviesraad Minimabeleid en de WMO-raad) kunnen samengaan. Het doel daarvan is het versterken van deze adviesfunctie. In het eerste kwartaal van 2023 heeft de koepel van Adviesraden Sociaal Domein onderzoek gedaan op welke wijze de adviesraden samengevoegd kunnen worden. Dit heeft geleid tot een adviesrapport. Op 23 mei 2023 heeft het college besloten het adviesrapport en de aanbevelingen over te nemen.
De nieuwe structuur van de adviesraden brengt kosten met zich mee. Dit betreffen de vrijwilligersvergoedingen aan de leden van de adviesraden welke circa € 46.500 bedragen (exclusief reiskosten). Daarnaast draagt de gemeente ook zorg voor de aanstelling van een gemeentelijk secretaris voor maximaal 12 uren per week wat neer komt op een bedrag van circa € 25.000 per jaar.
Tot slot moet opgemerkt worden dat de eerste 1,5 jaar het tarief voor de voorzitter van de Adviesraad Sociaal Domein in het advies een bedrag ontvangt tussen het vrijwilligerstarief en professionele tarief in. Om deze reden is het verstandig om in de begroting rekening te houden met een aanvullende kostenpost hiervoor van € 3.500. Hiermee worden de totale kosten van de adviesraad geschat op €80.000 per jaar. In de begroting is reeds € 15.000 structureel beschikbaar.

Fysieke leefomgeving

2. Norgerbrug

In een bestuurlijk overleg op 19 januari 2023 zijn afspraken met de gemeente Assen en de provincie Drenthe gemaakt over het project Norgerbrug en de inbreng van onze gemeente hierin. Op 28 maart 2023 hebben we u hierover met een brief geïnformeerd. Deze brief is als ingekomen stuk behandeld in de commissievergadering van 9 mei 2023. We hebben onder andere afgesproken dat wij de nieuwe doodlopende weg bij het buurtschap Norgerbrug in eigendom overnemen van de provincie en dat een deel van onze bijdrage in het project is om te zorgen voor een andere inrichting van het buurtschap, dat past bij het nieuwe verkeersluwe karakter. We verwachten dat we voor deze aanpassingen € 300.000, - nodig hebben (€ 21.000, - kapitaallasten). De inschatting is dat eind 2023, begin 2024 gestart kan worden met de voorbereidingen. Voor het verleggen van de provinciale weg N371 doen we een bijdrage aan de provincie, omdat het leefklimaat voor onze inwoners van het buurtschap daardoor in grote mate verbetert. De totale verlegging kost ongeveer € 3.000.000. Onze bijdrage daarin bedraagt naar verwachting € 200.000, - (incidenteel).

3. Borkerhout

De stuurgroep Borkerhout heeft in de Commissie Ruimte en Groen van 9 mei jl. verschillende voorkeursscenario’s voorgelegd. Op 25 mei 2023 heeft de gemeenteraad besloten om het voorkeursscenario vast te stellen waarbij nieuwe betonklinkers neergelegd moeten worden. De uitvoering van dit scenario brengt een investering van € 337.500, - met zich mee. De jaarlijkse structurele lasten betreffen de kapitaallasten met een termijn van 20 jaar. Op 28 september 2023 heeft de gemeenteraad hiertoe besloten.

4. Verlengde Middenraai

Dit betreft groot onderhoud aan de Verlengde Middenraai bij Nieuw-Balinge. Deze kosten zijn niet meegenomen is in het reguliere budget voor onderhoud van wegen en bruggen. In de commissie Ruimte en Groen van 9 mei is inzicht gegeven in kosten à € 1.500.000, - De structurele exploitatiekosten betreffen de kapitaallasten.

5. Oosterseveldweg en De Steegde

Dit betreft groot onderhoud aan de Oosterseveldweg en De Steegde bij Spier. Deze kosten zijn niet meegenomen in het reguliere budget voor onderhoud van wegen en bruggen. In de commissie Ruimte en Groen van 9 mei inzicht gegeven in kosten à € 2.000.000, -. De structurele exploitatiekosten betreffen de kapitaallasten.

6. Voetpadenplan Smilde

Voortvloeiend uit de Visie op Smilde (vastgesteld in de raad 16 december 2021) zijn we bezig om een voetpadenplan op te stellen met als doel om de kwaliteit te verbeteren van de voetpaden en de looproutes in Smilde. Voor de voorbereiding hiervan is al budget beschikbaar, maar om een start te kunnen maken met de eerste prioriteiten uit het voetpadenplan (uitvoeringsplan), stellen we voor om een investeringsbedrag ter beschikking te stellen van € 500.000. De structurele exploitatiekosten betreffen de kapitaallasten.

7. Skatebaan Beilen

De skatebaan in Beilen is aan vervanging toe. Aangezien er nog geen duidelijkheid is over de toekomst van de Drenthehal, is het nog niet zeker of de skatebaan op de huidige plek weer ingevuld gaat worden. Wel is helder dat de huidige situatie, waarin er geen structurele middelen zijn voor onderhoud en vervanging van skatebaan, niet wenselijk is. Om die reden is het voorstel om hiervoor jaarlijks €18.000 te reserveren.

8. Camera’s sportlocaties

Momenteel hangen er 26 camera’s in en bij gemeentelijke sportlocaties in onze gemeente. Er is een bescheiden uitbreidingswens voor 4 camera’s. De reden voor de vervanging van de camera's is dat de huidige camera's afgeschreven zijn en niet meer voldoen aan de kwaliteitseisen.

Overzicht

*Zowel structureel als incidenteel opgenomen.

3. Opgenomen plannen incidenteel

Duurzaamheid

1. Verduurzaming dorpshuizen

In samenwerking met de dorpshuizen is gewerkt aan de raadsopdracht prioritering en financiering verduurzaming Dorpshuizen. De denkrichting en aanpak per doelgroep is onderschreven door het college. Omdat ervoor gekozen is om de focus in deze begroting eerst te leggen op het jaar 2024 wordt er nu eerst € 200.000 beschikbaar gesteld. De intentie is om ook voor 2025, 2026 en 2027 jaarlijks € 200.000 beschikbaar te stellen.

Via de koersnotitie Dorpshuizen zien we al verschillende aanvragen binnenkomen. In de koersnotitie dorpshuizen is opgenomen dat wanneer een dorpshuis gaat verduurzamen, dit dorpshuis een beroep kan doen op de gemeente voor financiering. Per dorpshuis is er de mogelijkheid om 50% van de kosten te financieren tot een maximaal bedrag van € 200.000.

Er zijn verschillende dorpshuizen die een ander beroep doen op ondersteuning vanuit de gemeente. Dit valt echter niet onder de hierboven genoemde financieringsmogelijkheid binnen de koersnotitie Dorpshuizen. Voor De Tille in Witteveen wordt nog onderzoek met een brede scope gedaan en vinden oriënterende gesprekken plaats. Voor de nieuwbouw van het dorpshuis in Spier is tijdens de bespreking van de perspectiefnota op 13 juli 2023 een motie ingediend. Op basis van deze motie wordt een gemeentelijke bijdrage van € 200.000 ter beschikking gesteld.

Fysieke leefomgeving

2. Vitale Vakantieparken

In de perspectiefnota is aangegeven dat er € 600.000, - nodig is om uitvoering te kunnen geven aan zowel het transformatiespoor als het revitaliseringsspoor binnen Vitale Vakantieparken. Gezien de beperkte beschikbare financiële ruimte is ervoor gekozen om in 2024 in te zetten op het transformatiespoor en daarvoor € 325.000 beschikbaar te stellen.

3. Gebiedsvisie ’t Stroomdal

De kosten van de nieuwbouw van het schoolgebouw (bouwbegeleiding en bouw) worden gedekt uit vanuit het Integraal Huisvestingsplan onderwijs (IHP). Voor de kosten van de vervangende huisvesting voor de leerlingen van de G.A. de Ridderschool en sloop zijn nog geen middelen beschikbaar. Daarnaast zijn er middelen nodig voor een extra impuls om de openbare ruimte in te richten. De benodigde financiële middelen voor de inrichting van de openbare ruimte zijn nog onvoldoende in beeld gebracht, hiervoor is daarom een PM post opgenomen Het voorgestelde bedrag van € 500.000 voor onder andere de vervangende huisvesting en de sloop is richtinggevend en gebaseerd op de financiële paragraaf met indicatieve kosten die in de recentelijk door het college vastgestelde Kadernota ’t Stroomdal – “Richting uitvoering Gebiedsvisie Stroomdal” - is opgenomen. In de Kadernota is ook aangegeven dat we eind 2023, begin 2024 een concreet kredietvoorstel aan de gemeenteraad voorleggen.

4. Zwembad De Boskamp

De buitenruimte van het zwembad De Boskamp is sinds de aanleg ongeveer 25 jaar geleden sleets geraakt en voldoet niet meer aan de wensen van deze tijd. De renovatie betreft een upgrade van het aanwezige groen, het vervangen van hagen rondom het zwembad door hekwerk ten behoeve van de veiligheid van bezoekers en ter verbetering van het toezicht door personeel en het verbeteren van fietsparkeren.

5. Versterken toezicht en handhaving

In het VTH-beleidsplan en de bijbehorende uitvoeringsprogramma’s is prioriteit gegeven aan verschillende projecten, onder andere op het gebied van illegale bebouwing en strijdigheden met het bestemmingsplan. Ook de onderwerpen huisvesting arbeidsmigranten en handhaving op permanente bewoning staan hoog op de prioriteitenlijst voor de komende jaren. Ook op het gebied van RO, APV en evenementen liggen er grote opgaven wat toezicht betreft. Om uitvoering te geven aan deze prioriteiten is er inzet nodig op het gebied van toezicht en handhaving. Hiervoor is bij de perspectiefnota zowel incidenteel als structureel gevraagd om extra capaciteit voor de uitvoering in de vorm van een extra BOA, een extra toezichthouder bouw/RO en een extra juridisch beleidsmedewerker (incidenteel € 158.000 en structureel € 158.000).

Gezien de beschikbare financiële ruimte is ervoor gekozen eerst incidenteel € 50.000 beschikbaar te stellen voor 2024. Zo kan er volgend jaar eerst projectmatig ingezet worden op bovengenoemde prioriteiten uit het VTH-beleid.

Overig

6. Camera’s sportlocaties

Momenteel hangen er 26 camera’s in en bij gemeentelijke sportlocaties in onze gemeente. Er is een bescheiden uitbreidingswens voor 4 camera’s. De reden voor de vervanging van de camera's is dat de huidige camera's afgeschreven zijn en niet meer voldoen aan de kwaliteitseisen.

7. Openbare orde en Veiligheid

In 2022 is het Integraal Veiligheidsplan 2023-2027 (IVP) vastgesteld. Voor de uitvoering van de doelstellingen van het IVP zijn financiële middelen benodigd. Hierbij kan gedacht worden aan de aanpak van ondermijning door middel van het vergroten van de weerbaarheid van het bestuur en de inwoners. Hiervoor kunnen bewustwordingssessies georganiseerd worden. Een andere doelstelling is de ondersteuning van jongeren door middel van een integrale aanpak zowel persoonsgericht als een groepsaanpak. Voor de uitvoering van het IVP is incidenteel € 40.000 benodigd voor de jaren 2024-2027. Voor 2024 is er daarom voor gekozen om een deel van het bedrag beschikbaar te stellen (€ 15.000).

8. Onderwijshuisvestingsprogramma 2024

Elk jaar kunnen de onderwijsstichtingen een verzoek indienen overeenkomstig de huidige wetgeving en regelingen. Voor het begrotingsjaar 2024 hebben we drie verzoeken ontvangen, waarvan twee nog beoordeeld moeten worden. Voor CKC De Wingerd wordt een bijdrage beschikbaar gesteld.

9. Exploitatiekosten De Omloop 4 Beilen

 Per 1 augustus 2023 komt het gebouw terug naar de gemeente. De te verwachten exploitatiekosten worden momenteel in kaart gebracht evenals de mogelijkheden om het gebouw voor tijdelijk gebruik beschikbaar te stellen. Voor de overdracht van het pand komen de incidentele en structurele kosten ten laste van de gemeente. Het gebouw wordt naar verwachting in 2026 gesloopt.

10. Tweetalige plaatsnaamborden

Tijdens de bespreking van de perspectiefnota in de raadsvergadering van 13 juli 2023 is een toezegging gedaan om vóór de begrotingsbehandeling in november een notitie aan te leveren die de raad inzicht geeft in de kosten van het plaatsen van tweetalige plaatsnaamborden in kernen en buurtschappen in Midden-Drenthe. Deze toezegging is gedaan naar aanleiding van een motie die tijdens dezelfde vergadering door het college is overgenomen en waarin het verzoek is gedaan om medewerking te verlenen aan verzoeken van dorpen om plaatsnaamborden te voorzien van de Drentse benaming van het dorp. De betreffende notitie is in voorbereiding en zal voor de begrotingsbehandeling aan de raad worden toegestuurd. Om die reden is het op dit moment nog niet mogelijk om voor het plaatsen van tweetalige plaatsnaamborden een concreet bedrag in de begroting op te nemen.

11. Stichting Welzijnswerk

In het trendbericht van 2023 heeft Stichting Welzijnswerk het verzoek gedaan om het verwerven van externe fondsen één jaar uit te stellen. De reden hiervoor is dat Stichting Welzijnswerk volop in ontwikkeling is op het gebied van datagedreven werken, het verwerven van externe financiering en de professionalisering van de samenwerkingsrelatie tussen de Gemeente Midden-Drenthe en Stichting Welzijnswerk Midden-Drenthe.

12. Taalonderwijs

De afgelopen jaren kenmerken zich door een grotere instroom van mensen uit andere landen. Denk hierbij aan een toename van het aantal te huisvesten statushouders en Oekraïners. Deze mensen maken gebruik van voorzieningen op het gebied van het onder de knie krijgen van de Nederlandse taal. Het bereik van het taalonderwijs en/of non formeel leren vanuit welzijnswerk is groot. Om deze groei bij te kunnen houden is de wens om incidenteel € 40.000 toe te voegen in de begroting 2024.

Overzicht

*Zowel incidenteel als structureel opgenomen
** Omdat we de focus leggen op 2024 is nu alleen € 200.000 voor 2024 opgenomen. Echter, is de bedoeling dat er in 2025, 2026 en 2027 ook jaarlijks € 200.000 wordt opgenomen.

1. Overige plannen

Hieronder worden de plannen benoemd die niet zijn opgenomen in de financiële overzichten.